شورای عالی انقلاب فرهنگی ، قطب‌نمای هدایت نهاد‌های علمی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ بیژن رنجبر در همایش چهل و یکمین سالگرد تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: محور اصلی این نشست «انسجام ملی؛ از کارکرد‌های نهادی تا ایستادگی تمدنی» است.

وی شورای عالی انقلاب فرهنگی را نه صرفاً یک نهاد، بلکه حکمران اصلی و رگولاتور مرکزی علم و فرهنگ کشور توصیف کرد. به گفته رئیس دانشگاه آزاد، این شورا نقش محوری در سیاست‌گذاری کلان دارد و همه نهاد‌های اجرایی فعال در حوزه دانش، از جمله وزارت علوم، وزارت بهداشت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و حتی خود دانشگاه آزاد اسلامی، تحت هدایت و سیاست‌گذاری این شورا قرار دارند.

رئیس دانشگاه آزاد با تعبیر «شجره طیبه» برای شورا، بر نقش آن به عنوان «قطب‌نمای هدایت‌کننده» تمام نهاد‌های علمی و آموزشی برای دستیابی به انسجام ملی تأکید کرد.

رنجبر گفت: امروزه در جوامع بین‌المللی، با توجه به بحران‌های جاری، انسجام ملی به یکی از اولویت‌های اصلی سیاست‌گذاری تبدیل شده است، تا جایی که نهاد‌هایی مانند بانک جهانی و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) نیز به این موضوع توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند؛ موضوعی که رهبر معظم انقلاب نیز به اهمیت آن تأکیدات فراوانی داشته‌اند.

رئیس دانشگاه آزاد تصریح کرد: سؤال اساسی اینجاست که مقوله علم در تحقق این انسجام ملی چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟ آیا علم به تنهایی قادر است این انسجام را برای ما به ارمغان بیاورد، یا این امر منوط به فرهنگ است؟

وی افزود: باید گفت که علم به تنهایی، بیشتر انسجام عملکردی را برای ما به همراه می‌آورد؛ به این معنا که علم کارآمدی را تولید می‌کند، قابلیت پیش‌بینی را افزایش می‌دهد و توان حل مسئله را در سطح نهادی ایجاد می‌کند. در سطح عمومی، علم مولد انسجام عملکردی است؛ یعنی تصمیم‌گیری‌ها مبتنی بر داده و شواهد خواهد بود و پاسخ به بحران‌ها هماهنگ‌تر صورت می‌گیرد.

رئیس دانشگاه آزاد افزود: نمونه بارز این نقش را می‌توان در جنگ دوازده روزه مشاهده کرد که در لایه نخست کشور، این علم و فناوری بود که توانست کشور را سرپا نگه دارد. سامانه‌های پیچیده دفاعی، هماهنگی اطلاعاتی، زنجیره تصمیم‌گیری مبتنی بر تحلیل، و توان مهندسی بومی، همگی محصول انباشت عقلانیت نهادی و علمی بودند، نه احساسات یا شعار. این همان مفهومی است که در دکترین دفاعی ناتو و آمریکا از آن تحت عنوان «عملکرد منسجم سیستم» یاد می‌شود؛ عملکردی که مستقل از هیجانات موجود، بر پایه‌های علمی و کارآمدی استوار است.

به گفته رئیس دانشگاه آزاد، نتیجه‌گیری اصلی که از بحث‌های پیشین می‌توان گرفت، گذار فوری از مدیریت جزیره‌ای به حکمرانی یکپارچه است.

رنجبر افزود: سال‌هاست که گرفتار این تفکیک اشتباه شده‌ایم که علم صرفاً کار دانشگاه‌هاست و فرهنگ هم محدود به حوزه روحانیون و نهاد‌های خاص فرهنگی. این رویکرد جزیره‌ای، مهم‌ترین مانع در مسیر تحقق انسجام ملی و بهره‌گیری حداکثری از توان کشور است.

وی گفت: برای مواجهه موفق با بحران‌ها و دستیابی به اهداف بزرگ ملی، لازم است که همه نهاد‌ها و همه ظرفیت‌ها پای کار بیایند. این به معنای آن است که باید مرز‌های مصنوعی بین تولید دانش، ترویج فرهنگ، سیاست‌گذاری و اجرا برداشته شود تا یک رویکرد واحد و هماهنگ در تمام سطوح حاکمیتی و ملی شکل بگیرد. این یکپارچگی، موتور محرک انسجام واقعی است.