پخش زنده
امروز: -
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس
ضرورت بررسی دقیق علل آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت: به منظور جلوگیری از حوادث ناگوار، بررسی دقیق و همه‌جانبه علل آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی ضروری است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، گفتگوی ویژه خبری با موضوع "عملیات لگه گیری و مهار کردن آتش در بندر شهید رجایی" با حضور آقای دکتر ابراهیم عزیزی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به صورت حضوری در استودیو و ارتباط تصویری با آقایان آشوری استاندار هرمزگان و رسولی معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی و سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی به بررسی علل این حادثه بعد از ۳ روز پرداختند.
متن کامل این گفت‌و‌گو به شرح زیر است
مجری: همانطور که از خبر‌ها مطلعید عملیات مهار کردن آتش در اسکله بندر شهید رجایی سرعت گرفته و نیرو‌های امدادی و عملیاتی در حال لکه‌گیری مناطق آسیب دیده هستند، رئیس قوه قضاییه به دادستان کل کشور و مسئولان قضایی دستور داده ضمن بررسی علل آتش سوزی در این بندر با تخلف‌ها قصور و جرم احتمالی برخورد کنند آقای محسنی اژه‌ای در نشست شورای عالی قوه قضاییه تاکید و اشاره داشتند که پنج کمیته برای رسیدگی به علل حادثه، برآورد خسارت، نحوه پرداخت خسارت، تشکیل شده. وزیر کشور آقای مومنی هم اشاره کردند که کمیته‌ای برای شناسایی مقصران اصلی حادثه تشکیل شده که تا چند روز آینده نتایج آن اعلام می‌شود.
سوال: آقای عزیزی خدمت شما سلام عرض می‌کنم و عرض تسلیت بابت این اتفاق و این حادثه تلخ و ناگوار
عزیزی: بنده هم عرض سلام و ادب و احترام دارم و من هم جا دارد که از این فرصت استفاده کنم و عرض تسلیت داشته باشم به محضر همه خانواده‌های داغدار و معزز این حادثه و به ویژه خانواده‌های عزیزی که عزیزانشان را در این حادثه از دست داده‌اند، آرزوی سلامتی و شفای عاجل کنم برای همه کسانی که در این حادثه دچار مصدومیت و مجروحیت شدند و امیدوارم که انشاالله خداوند به همه ما توفیق بدهد بتوانیم ادای دین و ادای وظیفه کنیم به ساحت مردم خوبمان و وظایف خودمان را خوب انجام دهیم و همین جا هم جا دارد تشکر و سپاس داشته باشم از همه مدیران و مسئولان کشوری، لشکری، گروه‌های امداد و نجات، رده‌هایی که از نیرو‌های مسلح در اولین ساعات وارد صحنه شدند و اقدامات بی‌نظیری را برای کمک به مردم خوب هم بندرعباس و هم حادثه دیدگان بندر شهید رجایی، آقای آشوری استاندار محترم و وزیر کشور و سایر عزیزانی که احساس مسئولیت کردند و در اولین ساعات با حضور خودشان و با پیگیری بخشی از این آلام مردم را کم کردند مجلس شورای اسلامی مراتب تسلیت خودش را اعلام می‌کند و کمیسیون امنیت ملی هم به همین شکل.
سوال: آقای دکتر عزیزی اجازه بدهید ارتباطی بگیریم با استاندار هرمزگان برای اطلاع هموطنان خوبمان تعداد مصدومان و روند رسیدگی به مراحل مختلف آنها و همچنین مفقودان این حادثه اطلاعات تکمیلی و آخرین اطلاعات را از ایشان بگیریم، آقای آشوری به شما سلام می‌کنم و خدا قوت می‌گویم طبق آخرین خبر‌ها فوتی‌های این حادثه به ۷۰ نفر رسیده تکمیل بفرمایید آمار مفقودی‌ها و روند رسیدگی به مصدومان و همچنین تعداد مصدومان را؟
آشوری: در ابتدای اتفاقی که در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ در بندر شهید رجایی افتاد، در همان هنگام مجموعه کسانی که باید در ستاد بحران در منطقه حضور پیدا می‌کردند سریعا به منطقه اعزام شدند و در خود منطقه جلسه ستاد بحران برگزار شد اعضای شورای تامین حضور پیدا کردند و تدابیر لازم برای مهار کردن آتش مهیبی که آنجا اتفاق افتاده بود و منجر به انفجار شدیدی شده بود اتخاذ کردند. در کنار این یکی از بحث‌های جدی که باید در این مسیر دنبال می‌شد امداد و نجات مصدومان حادثه بود که به دلیل قدرت انفجاری که در این آتش سوزی در این منطقه اتفاق افتاده بود، قریب ۱۱۰۰ و خرده‌ای نفر در معرض آسیب قرار گرفتند، که با سرعت و برنامه‌ریزی‌هایی که به هر حال گروه‌های امداد و نجات و آمادگی که نیرو‌های مسلح با حضورشان در این منطقه داشتند تمام این مصدومان به بیمارستان‌های شهر بندرعباس منتقل شدند و برنامه‌ریزی‌های جدی برای رسیدگی به آنها شروع شد. برخی از آنها صدماتشان سطحی بود و از بیمارستان مرخص شدند و تا الان که من در خدمت شما هستم و آخرین وضعیت را خدمتتان دارم می‌دهم چیزی کمتر از ۱۲۰ نفر در بیمارستان‌های شهر در حال مداوا هستند، یکی از دردناک‌ترین اتفاقاتی که در پی این حادثه آتش سوزی افتاد به هر حال جان باختن برخی هم‌وطنانمان بود که در این کانون اقتصادی مشغول به کار بودند و من از همین جا تسلیت عرض می‌کنم به ملت ایران و خانواده‌های محترم داغدیدگان این حادثه از خداوند علو درجات و غفران رحمت الهی را خواستارم و برای خانواده‌های محترم این عزیزان صبر درخواست می‌کنم از خداوند که جز این تحمل از دست دادن این عزیزان همانطور که برای ملت ایران این دردناک بود و این اندوه ایران را داغدار کرد خانواده‌های این عزیزان هم انشاالله با صبر بتوانند تحمل کنند فقدان عزیزان خودشان را.
سوال: آقای آشوری اشاره کردید که ۱۲۰ نفر در بیمارستان‌ها هنوز بستری هستند ما در خبر‌ها داشتیم که عده ای از این عزیزان در بیمارستان‌های استان‌های همجوار مثلاً در شیراز بستری هستند، وضعیت درمانی هر کدام از این بزرگوارانی که به عنوان مصدوم در این بیمارستان‌ها همچنان بستری هستند به چه صورتی است؟ ما در آمار‌ها و ارقام‌ها و برخی خبر‌ها از مفقودان یاد شده وضعیت مفقودان این حادثه به چه ترتیبی است؟
آشوری: با ادامه عملیات امداد و نجات در شرایط کنونی میزان تلفات جانی و جانباختگان به ۷۰ نفر رسید و نزدیک به ۲۲ نفر مفقودی داریم که ۲۲ نفر هم جسد غیر شناسایی شده که تقریباً می‌شود گفت که در این فضا با ادامه امداد و نجات کار‌ها دارد دنبال می‌شود که آخرین وضعیت را در این زمینه ارائه دهیم. برخی از این عزیزان دچار سوانح و سوختگی بودند که بیمارستان‌های استان همجوار مثل شیراز منتقل شدند و اقدامات هنگام مراکز درمانی نیرو‌های مسلح و نیروی دریایی سپاه و نیروی دریایی ارتش نیروی انتظامی و سایر واحد‌های درمانی استان به شکلی با سرعت انجام شد که برخی از این بیماران را بشود سرپایی درمان کرد.
سوال: به دنبال دستور آقای دکتر قالیباف ریاست محترم مجلس شورای اسلامی بعد از این حادثه کمیته‌ای تشکیل شد از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، عمران، بهداشت و درمان و سایر کمیسیون‌هایی که مرتبط هستند، علل مشخص شود و روند رسیدگی و امداد و نجات وضعیت این پیگیری‌ها و رسیدگی‌ها آقای دکتر عزیزی در چه وضعیتی است؟
عزیزی: بله رئیس محترم مجلس شورای اسلامی در عصر همان روز شنبه این حادثه تاکید کردند که کمیته‌ای مرکب از کمیسیون عمران، بهداشت و درمان، شوراها، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به منطقه و به محل حادثه عزیمت کنند و ضمن بررسی دقیق ابعاد این حادثه گزارشش را به مجلس و به صحن مجلس و به مردم عزیز ایران اسلامی اعلام کنند. گرچه همان ساعاتی که این حادثه اتفاق افتاد کمیسیون امنیت ملی در خراسان رضوی برای بازدید از مرز‌های شمال شرق در مشهد و خراسان حضور داشتند به فوریت تیمی از کمیسیون امنیت ملی عازم منطقه شد. رئیس کمیته امنیت کمیسیون به همراه سرکار خانم دکتر فلاحی به منطقه رفتند دیدار‌ها نشست‌ها گفت‌و‌گو‌ها و حضور در صحنه و حضور میدانی بسیار خوبی اعضای تیم داشتند و امروز موفق شدیم صبح نشستی را با برادر و خواهر گرامیمان که عزیمت کرده بودند به بندرعباس داشته باشیم. گزارش‌های اولیه را از کمیته امنیت مان گرفته‌ایم در حال بررسی هستیم، فردا انشاالله در کمیسیون امنیت ملی گزارش جامعی را این تیم ارائه می‌دهد و بنده هم انشاالله در ادامه به بخشی از نکاتی که همکاران عزیزم به آن اشاره کرده‌اند می‌پردازم و روندی که ما در ادامه باید داشته باشیم برای بررسی ابعاد این حادثه که خوب طبیعتاً یک بخشی امنیتی است و یک بخشی قضایی و حوزه‌های غیر امنیتی است که اینها را باید جدای از هم دنبال کنیم.
سوال: اما اجازه بدهید تازه‌ترین خبر را در خصوص بررسی ابعاد و علل این حادثه تقدیم حضور شما کنیم، کمیته بررسی علل حادثه آتش سوزی در بندر شهید رجایی با صدور اطلاعیه‌ای نتایج اولیه بررسی‌های خود را اعلام کرد. به گزارش مرکز اطلاع رسانی وزارت کشور متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تسلیت بابت وقوع این حادثه تاسف بار به اطلاع هموطنان گرامی می‌رساند کمیته بررسی علل حادثه آتش سوزی در بندر شهید رجایی پس از برگزاری چندین جلسه با حضور کارشناسان و متخصصان نتایج اولیه را به شرح ذیل اعلام می‌کند ۱- قصور در رعایت اصول ایمنی و پدافند غیرعامل محرز شده است. ۲ - خلاف اظهاری در برخی موارد وجود داشته و دستگاه‌های امنیتی و قضایی با جدیت در پی شناسایی خاطیان هستند ۳- علت یابی قطعی این حادثه مستلزم بررسی کامل و همه جانبه ابعاد مختلف آن است که به دلیل الزامات کارشناسی نیازمند طی شدن فرایند‌های فنی و آزمایشگاهی است اگرچه بدون فوت وقت مراحل اجرایی آن دنبال خواهد شد و در اسرع وقت به اطلاع عموم مردم خواهد رسید به هموطنان عزیز اطمینان داده می‌شود که با همه مقصران این حادثه بدون هیچ گونه اغماض برخورد خواهد شد، لذا درخواست می‌شود اخبار مربوط به علت حادثه را تنها از این کمیته که به ریاست استاندار هرمزگان تشکیل شده دنبال بفرمایید اجازه دهید که با قرائت این اطلاعیه به نقل از مرکز اطلاع رسانی وزارت کشور ارتباطمان را برقرار کنیم. با جناب آقای رسولی معاون محترم حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی و سرپرست سازمان بنادر آقای رسولی وضعیت هم اکنون بندر شهید رجایی به چه صورت هست و فعالیت‌ها چگونه پیش می‌رود آیا ما بخشی از فعالیت‌ها را نداریم بخشی را داریم و یا نه مسیر در واقع به روال عادی برگشته تقریبا؟
رسولی: در ابتدا عرض تسلیت خودم و خانواده بزرگ بنادر و دریانوردی را به خانواده‌های داغدار درگذشتگان این حادثه تلخ ابراز می‌کنم و برای درگذشتگان از خداوند متعال علو درجات تقاضا داریم و برای بازماندگانشان صبر و اجر جمیل و همینطور برای آن دسته از عزیزانی که هنوز در مراکز درمانی تحت درمان هستند آرزوی شفای عاجل داریم. این حادثه بسیار تلخ بود و ابعاد بسیار گسترده‌ای داشت. باید عرض کنم خوشبختانه امروز کمتر از ۴۸ ساعت از حادثه می‌گذرد فعالیت بندر شهید رجایی در بخش بندری تخلیه و بارگیری از سر گرفته شده و امروز ۲۶ فروند کشتی پهلوگیری کردند و در حال تخلیه بار هستند همانطور که احتمالاً در تصویر ملاحظه می‌فرمایید این عملیات در حال اجراست البته باید عرض کنم عملیات دریایی بندر شهید رجایی بدون وقفه در حال انجام بوده و هیچ وقفه به وجود نیامده کنترل ترافیک گواهی خدمات ایمنی در دریا به خصوص با نزدیکی تنگه هرمز در این منطقه و خدماتی که این بندر ارائه می‌کند در حال اجراست و هیچ وقفه‌ای نداشته.
سوال: آقای رسولی آتش در چه محدوده‌ای از بندر شهید رجایی بوده؟
رسولی: بندر شهید رجایی وسعتش ۲۴۰۰ هکتار است که این حریق در یکی از محوطه‌های کانتینری این بندر که به وسعت ۱۵ هکتار دارد صورت گرفت، البته نه همه ۱۵ هکتار بخشی از آن دچار حریق شد، بنابراین سایر محوطه‌ها و سایر ترمینال‌ها هیچگونه مسئله‌ای نداشتند و فقط در آن منطقه کانتینری بوده این حادثه.
سوال: سهل انگاری، خرابکاری حادثه تعمدی، عوامل خارجی اینها موضوعاتی ست که این روز‌ها چه در محافل عمومی چه در فضای مجازی و چه در برخی اخبار می‌شنویم نظر شما؟
عزیزی: چند سال توفیق داشتم خدمت مردم عزیز هرمزگان و به ویژه مردم شریف بندرعباس بوده‌ام و از نزدیک شرایط بندر شهید رجایی را کامل اشراف دارم و می‌دانم چه شرایطی بر آن محیط حاکم است یک بحث کلی را اینجا عرض کنم و آن اینکه با توجه به همان گزارش هایی که در آن دوران داشتیم سیر این اقداماتی که در این سال‌ها انجام داده‌ایم فکر می‌کنم یکی از موضوعات بسیار مهم پرداختن به همین امر مهم جلوگیری از این حادثه و حوادث این چنینی است که می‌تواند در واقع بررسی دقیق و جامع و کامل مانع شود از این حوادث در آینده. می‌خواهم این نکته را به این شکل باز تاکید کنم که بررسی‌های همه جانبه هم مجلس شورای اسلامی و هم دولت و همه دست‌اندرکاران چه دستگاه قضایی و چه مجلس و سایر رده‌ها قطعاً برای این است که هم برخورد شود با مسببان و مقصران کسانی که سهل انگاری داشته‌اند کسانی که ترک فعل کرده‌اند و هم جلوگیری کند از حوادث آتی این را در کلیت این بحث داشته باشیم، اما ین حادثه را وقتی که قرار شد مجلس با این ترکیب برود و بررسی کند ما از دو زاویه باید مورد بررسی قرار می‌دادیم یعنی آن بررسی کارشناسی ما اولاً عرض کنم که زمان برای اظهار نظر بسیار کم و محدود است. ما باید زمان بیشتری داشته باشیم، حتماً اظهار نظر قطعی در آن اطلاعیه وزارت کشور هم فکر می‌کنم همین را اشاره کرد که نیازمند زمان، بررسی فنی، موضوعات آزمایشگاهی و ما هم دقیقاً همین را اصرار داریم هر نوع اظهار نظر قطعی باید مبتنی بر کار فنی. هر نوع اظهارنظر قطعی باید مبتنی بر کار فنی و کار کارشناسی و بهره گیری همه ابعاد و بهره گیری از زمان برای رسیدن به یک اعلام نتیجه باشد. نکته دوم فرضیات و احتمالات مختلف را باید بررسی کنیم. یک بحث این است که یک محموله وارد شده، ناسازگاری است که محیط چیدمانی و رعایت اصول ایمنی از این جهت دچار خدشه است. آیا این محموله در آن مکان تخلیه می‌شده که قابل بررسی است، آیا این محموله علائم و لیبل‌های لازم را داشته؟
سوال: محتوایات این کانتینر‌ها چه بوده؟
عزیزی: این محتویاتی که الان گزارش کرده و وزارت کشور هم روی آن صحه گذاشته، سازمان بنادر اعلام می‌کند به همکاران ما در این بازدید و نظارت اعلام کردند، که موادی است که برای امور کشاورزی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی سوالات متعددی روی همین موضوع است که آیا این از آن مقصد، چون معمولا از مقصد بارگیری می‌شود مشخص است، آیا این باید در این زوند تخلیه می‌شده و این جا نگهداری می‌شده که این همه مهم است.
سوال: می‌گویند شرکت وارد کننده که برای این که هزینه هاش و هزینه‌های بارگیری و گمرکی و نگهداری کمتری بدهد، محموله وارد شده را به درستی اعلام نکرده.
عزیزی: بررسی همکاران ما هم در این مقطع این موضوع را تایید می‌کند، بله که اظهارات واردکننده که محل نگهداری علی القاعده با هم انطباق نداشته. اگر اعلامش این که این محموله خطرناک است و یا نیازمند ایمنی بیشتر است. براساس سابقه‌ای که خود من در استان هرمزگان و به خصوص بندر شهید رجایی دارم، علی القاعده نباید این جا نگهداری می‌شده، محل نگهداری واردات محصولاتی که خطرناک است و نیازمند نگهداری و ایمنی بیشتر است در زون‌های دیگر است. این که اظهارات واردکننده با محموله‌ای که آن جا گمرک مورد بررسی قرار می‌دهد آیا انطباق دارد؟ موضوع جدی است. منتها تاکید می‌کنیم به عنوان کمیسیون امنیت ملی این بخش را فکر می‌کنیم که وظایف دیگران است ما باید از ابعاد دیگر این را بررسی کنیم. ما باید رصد اطلاعاتی و کار فنی و پیگیری‌های بیشتر، با بررسی همه ابعاد اظهارنظر کارشناسی مبتنی بر آن رویکرد امنیتی داشته باشیم.
سوال: چقدر طول می‌کشد؟
عزیزی: من فکر می‌کنم امروز در گزارش اولیه که همکاران داشتند، اعزام یک تیم دیگر با عده ای از کارشناسان به بندرشهید رجایی لازم است، چون باید همکاران بروند و برخی کارشناسان دیگر همراه این تیم اعزام کنیم. خود محل انفجار، این را خواهش می‌کنم، خود محل انفجار و عمق محلی که این انفجار صورت گرفته، آن به عبارتی آن قیف انفجار، شعاع انفجار و دود حاصل از انفجار و خیلی از مسائل این چنینی برای ما مهم است و این چیزی نیست که ما صرفا با یک اطلاعیه یا بیانیه یا یک اظهار نظر یک مدیر بگوییم خیلی خوب همین است، وظیفه داریم، گفتم از همه ابعاد این را بررسی کنیم.
سوال: دود انفجار قبلش هم یک دود نارنجی رنگ بود که خیلی در فضای مجازی گمانه زنی و فرضیه سازی شد. آقای آشوری درباره چگونگی شروع آتش در بندر شهید رجایی صحبت کنیم و آخرین وضعیتی که اطفا حریق صورت گرفته و بادی که بعدازظهر اتفاق افتاده، وزش باد تندی شبیه طوفان در منطقه. اما آقای رسولی یک سوال بپرسم، آقای دکتر عزیزی به محتویات کانتینر اشاره کردند، توضیح دقیق تری بدهید که چه بوده و توسط بخش خصوصی وارد شده یا بخش غیر خصوصی و دولتی ، وضعیتش به چه صورت بوده و با آسیب‌هایی که وارد شده به مناطق مختلف، وضعیت واردات و صادرات در منطقه به چه صورتی پیش خواهد رفت؟
رسولی: آقای دکتر عزیزی گفتند علل و عوامل در دست پیگیری تیم‌های کارشناسی که مشغول این کار هستند و مدیریت این موضوع در استان به عهده استاندار آقای دکتر آشوری است که در حال انجام است. تمام عملیاتی که صورت می‌گیرد، بخش عمده عملیات توسط بخش خصوصی و این بار‌ها متعلق به بخش خصوصی است، این که در مورد یک کانتینر مشخص صحبت کنیم خیلی به واقعیت انطباق ندارد، چون محوطه‌ای دچار حریق شده و تعدادی کانتینر در این محوطه حدود ۴ هزار باکس کانتینر آن جا بوده که بخشی دچار حریق شده بررسی‌های میدانی و بررسی اسناد و مدارک در گروه‌های تخصصی در حال اجراست که بی صبرانه منتظر هستیم که هر چه سریع‌تر این گزارش نهایی را اعلام کنند.
سوال: برآورد خسارت انجام شده؟
رسولی: بله شرکت‌های بیمه‌ای اصلی که طرف قرارداد بیمه هستند در محل حضور پیدا کردند و چندین جلسه طی دو روز گذشته تا ساعتی قبل باآن‌ها داشتیم و تیم‌های تخصصی ارزیاب وارد منطقه شدند و در حال ارزیابی خسارت هستند و ما به عنوان سازمان بنادر و دریانوردی کمیته‌ای را برای برآورد خسارت تعیین کردیم و این کار با جدیت در حال انجام است که به طور دقیق خسارت مشخص شود و عملیات جابه جایی کانتینر های سالم در حال انجام است و در محوطه کانتینر در حال جابه جایی هستند و ارزیابی دقیق یک کمی زمان خواهد برد. همین طور کار بازسازی محوطه‌ها و اماکنی که آسیب دیدند از این آتش سوزی از روز گذشته با جدیت شروع شده و کار‌های اداری به روال عادی برگشته و امروز کار واردات و صادرات شروع شده و با قدرت همه بنادر ایران به ویِژه بندر شهید رجایی با قدرت کارش را انجام خواهد داد.
سوال: آقای آشوری از شروع این آتش سوزی و حادثه آغاز کنیم، آن دود نارنجی رنگی که خیلی در فضای مجازی پرتکرار شده و فرضیات مختلفی راجع به آن ساخته شد و بعد انفجار، موضوع مهمی که عملیات مهار کردن آتش اتفاق افتاد، در چه وضعیتی بودیم و تجهیزاتمان و امکاناتمان چقدر کافی بوده و آن چیزی که برای اطفای حریق لازم داشتیم در بندر داشتیم؟
آشوری: ما در کشف حقیقت در حوادث نیازمند فهم مشترک راجع به علل و عوامل داریم. قطعا همین طور که ایشان اشاره داشتند برای این که حقیقتی در ارتباط با یک حادثه کشف شود باید بررسی‌های لازم و جامع الاطراف صورت بپذیرد و یکی از مشکلاتی که در روند‌های پیگیری مسائل و حوادث این چنینی در کشور داشتیم، دقیقا همین موضوعی است که ضروری است این کار را انجام دهیم.
سوال: برای این حادثه چقدر طول می کشد که به این جمع بندی برسید؟
آشوری: یک سری کار‌ها با تاکیدی که آقای دکتر مومنی داشتند و درمنطقه بعدازظهر حضور پیدا کردند و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور و معاونت امنیتی انتظامی وزیر کشور که همه در صحنه حضور داشتند. در ابتدای این موضوع ستاد بحران تشکیل شد، شورای تامین در محل شروع به کار کرد. از همان آغاز گروه و کارگروه کمیته بررسی علل هم کار خودش را آغاز کرد و در کنار دو وظیفه جدی که برای کنترل بحران آتش سوزی در آن شرایط و عملیات امداد و نجات باید انجام می‌شد، محصول، بررسی‌های کارشناسی که در ابتدا صورت پذیرفت حکایت از این داشت که با بررسی فیلم‌های مختلفی که به جا مانده بود و بررسی دقیق کارشناسی عوامل مختلف به این جمع بندی رسیدیم که ساعت ۹ و ۳۵ دقیقه ششم اردیبهشت ماه، جابه جایی کالا در یک منطقه‌ای که همان منطقه محل کانونی انفجار است، دارد جابه جا می‌شود، دودی از آن متصاعد می‌شود و خرده خرده تبدیل به آتش خواهد شد و به تبع آن ۱۲ و ۵ دقیقه انفجار مهیبی از آن نقطه شرایط بحرانی در منطقه ایجاد کرد. گمانه زنی‌های بسیار زیادی در کانون‌های خارج از کشور بود که این اتفاق خرابکارانه است، مجموع فرضیات و بررسی‌هایی که در روند کار دنبال شد، حکایت از این داشت که فرضیه خرابکاری خیلی نمی‌تواند موضوعیتی داشته باشد. در ادامه این کار با توجه به تخریب بسیار زیادی که در محل اتفاق افتاده و در کنارش حجم گسترده آتش نیازمند بود که مجموعه دستگاه‌ها بسیج شوند و یک حرکت انقلابی در استان شکل گرفت.
سوال: انفجاری که اتفاق افتاد، آتش سوزی گسترده‌ای که در بندر شهید رجایی اتفاق افتاد، من به بند یک اطلاعیه‌ای که به ریاست شماست، قصور در اصول ایمنی و پدافند غیر عامل محرز شده، چقدر به لحاظ پدافند غیر عامل و اقدامات پیشگیرانه این منطقه حائز اهمیت بود و این اقدامات آن جا انجام شده بود؟
آشوری: این که پدافند غیر عامل و اقدامات ایمنی یکی از خلاء‌های جدی این مناطق است، امر پذیرفته شده است و برنامه‌های مختلفی برای ایمن سازی برخی مناطق صورت پذیرفته ولی ناکافی است. نه تنها در این منطقه بلکه در مناطق مختلف این مشکلات را داریم، برنامه جامع و پدافند غیرعامل در همه بخش‌ها زیرساخت‌ها انجام شود و اقدامات آن انجام شود که منحصر به این منطقه نیست. در مقاطع مختلف در ستاره خلیج فارس که یکی از مهم‌ترین پالایشگاه‌های تامین سوخت کشور است، باز افتاد و ادامه پیدا کرد و تاکید موکدی که برای پیشگیری از این گونه حوادث دنبال شود ساماندهی حوزه پدافند غیرعامل و ایمن سازی شرایط موجود بود.
سوال: آقای آشوری داریم در منطقه باز هم مناطقی که پدافند غیرعامل و نکات ایمنی در آنها باید تقویت شود تا شاهد چنین اتفاقات ناگواری در این بندر یا بنادر مشابه نباشیم؟
آشوری: حتما باید برنامه سازی جامع در این زمینه صورت بپذیرد و با بررسی‌هایی که در این حوزه انجام دادند یکی از کار‌های اساسی که باید در دستور کار قرار بگیرد اجرای پدافند غیر عامل و تاکید ایجاد شرایطی که تجهیزات کامل در این بنادر اتفاق می‌افتد. شاید اگر تجهیزات کامل در آن جا بود، دامنه این حادثه کمتر خرابی به بار می‌آورد، هرچند مجموعه دستگاه‌هایی که دارای ظرفیت فنی، تخصصی و تجهیزات بودند به هنگام وارد شدند، نیروی دریایی سپاه پاسداران در کنار این بندر بود و به سرعت امکانات خودش را وارد کرد، نیروی دریایی ارتش، مجموعه بنگاه‌های اقتصادی در کنار این بندر عظیم، پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس، پالایشگاه نفت بندرعباس، پالایشگاه نفت آفتاب، مراکز فولادی و سایر واحد‌هایی که امکان و ظرفیت داشتند همه امکانات شان را بسیج کردند که دامنه این آتش به جا‌های دیگر کشیده نشود. کار بسیار منسجمی شکل گرفت که در نوع خودش کم نظیر بود، حالا این که امکانات و ظرفیت‌های خود بندر چه میزان کفایت می‌کرد این یکی از بحث‌هایی است که در جلسه کارگروه و مجموعه جلسات دیگری که در این مدت داشتیم مورد بررسی قرار گرفت و این که این اتفاق با حجم گسترده آتش با بسیج مجموعه امکانات چه در استان هرمزگان و کمک از استان بوشهر، فارس و کرمان شرایطی را ایجاد کرد که فرآیند کنترل ضایعه بزرگ کمتر از ۴۸ ساعت بکشد، در نوع خودش کم نظیر بود این اتفاق شرایطی را ایجاد کرد که آسیب شناسی اساسی در نظام ایمنی و پدافند غیر عامل باید برای جلوگیری از ضایعات در آینده ممکن مبتلا به بعضی از واحد‌هایی که حساسیت بیشتری در حوزه اقتصاد ملی و توسعه ملی دارند، برنامه ریزی کنیم.
سوال: آقای آشوری اشاره کردید که در یک جابه جایی که از ساعت مورد تاکید شده بود این اتفاق افتاد و بعد ساعت ۱۲، ساعت‌ها را شما دقیق اعلام کردید و من ممکن است که پس و پیش اعلام کنم. احتمال خرابکاری کمتر است ولی همچنان در دست بررسی کمیته بررسی است، بیشتر روی گزینه سهل انگاری و بی دقتی در رعایت نکات ایمنی می‌دانید، درست است؟
آشوری: یک بخش این است و یک بخش دیگر که در اطلاعیه آمده، خلاف اظهاری، مواد خطرناک، مراقبت‌های ویژه‌ای می‌خواهد و به نوعی باید جا‌هایی که طبقه بندی به لحاظ ایمنی دارد نگهداری شود. در خود شهید رجایی یک مناطق و زون‌های مشخصی است که معمولا موادی که مراقبت ویژه‌ای و بیشتری که موصوف است به مواد خطرناک. در این تصاویری که می‌بینید که بعضی از محموله‌هایی که حتی کپسول‌های اکسیژن هم می‌بینید. مواد اشتعال زا می‌بینید و موادی که حساسیت شیمایی و یک نوع ناهم سازی با همدیگر دارند، که اینها همه در دستور کار جامع بررسی است که نیازمند دقت نظر بیشتری است ولی ماهیت این حرکت به ضرس قاطع می‌شود گفت که عامل خارجی و به نوعی خرابکارانه نبوده و این بررسی‌های می‌تواند کمک کند.
سوال: یک نکته دیگر حدود ساعت ۱۵ اشاره شد که اطفای حریق انجام شده ولی با توجه به وزش باد شدید الان وضعیت منطقه چه جوری است؟
آشوری: وضعیت کنترل و مهار کردن آتش در شرایطی که باد دورانی اتفاق بیافتد، از غرب به شرق، از شرق به غرب، این حالت دورانی بادهای موسومی در این منطقه شرایط برای کنترل و مهار آتش بسیار سخت کرده بود. به لحاظ این که پایان عملیات اطفای حریق اعلام شد از این بابت در این شرایط تقریبا می‌شود گفت که شرایط مهار آتش به مرحله نهایی کنترل رسیده. به هر حال در مجموع تجربیات کشور در این حوزه شما در اتفاقات دیگری که در کشور می‌افتد ناگهان می‌بینید جایی را خاموش می‌کنید ولی به انتها نرسیده، باز زمینه شعله ور می‌شود آتش باتوجه به ماهیت موادی که در این محوطه است و برخی هم شناسایی نشده، به این لحاظ شجاعت و درگیری آتش نشانان در این بخش ستودنی بود.
سوال: آقای دکتر عزیزی یک دقیقه فرصت داریم تا پایان، چند نکته مهم اشاره کردند پدافند غیر عامل، تقویت سیستم‌های ایمنی در منطقه و نکاتی که در سطح ملی باید توجه کنیم.
عزیزی: در این وقت کم چند نکته‌ای که در پایان عرایضم تقدیم کنیم، اولا بنا بر این داشتیم که بررسی‌های مان از نظر کارشناسی به سمتی که تخصصی باشد، فنی باشد می‌رود، قطعا این رویکرد فنی و تخصصی را داشته باشیم، این یک دوم باید تشکر کنم که همکاران مان در استان خوب کار کردند. دو سه تا ملاحظه با این جوسازی توجه نکنیم، از گمانه زنی پرهیز کنیم، اجازه دهیم که مردم عزیزمان مسیر کارشناسی این موضوع دنبال کنیم و هر نتیجه‌ای تحقیقات برسد حتما به محضر عزیز ایران گزارش کنیم و حتما به ترک فعل ها، مجلس با حساسیت برخورد می‌کند هرکسی در هر رده‌ای.
نظر شما